Optimaliseren van erfbelasting via de bedrijfsopvolgingsregeling…maar dan omgekeerd
6 mei 2024 | Blog
De Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is een bijna standaard element bij de overdracht van bedrijven aan kinderen. Middels de BOR kunnen ouders schenken aan hun kinderen, waarna kinderen nauwelijks belasting hoeven te betalen. Mits goed toegepast. Want hoewel de BOR bijna standaard wordt toegepast, is geen enkele bedrijfsopvolging hetzelfde. Om binnen de voorwaarden, de voordelen van de BOR zoveel mogelijk te benutten (en erfbelasting te optimaliseren), moet u soms omdenken… letterlijk. We bespreken het volgende geval.
De Casus: optimaliseren van erfbelasting via de BOR
Een scenario dat vaak voorkomt, is dat een ouder zijn of haar bedrijf overdraagt aan een kind. In deze casus is moeder aandeelhouder van een besloten vennootschap (BV), waarin beleggingsvermogen zit. Onder dat vermogen valt ook een pand, met een geringe hypotheek. Dat pand wordt verhuurd aan haar zoon, die een eigen BV heeft. Helaas kan de zoon de huur al langere tijd niet betalen. Zijn bedrijf maakt moeilijke tijden door en de schuld aan de BV van zijn moeder neemt jaarlijks toe. Onze belastingadviseur heeft moeder en zoon gesproken over een advies dat mogelijk bij hen past.
Onvoldoende liquiditeit om erfbelasting te betalen
Als eerste ingeving, is het toepassen van de bedrijfsopvolgingsregeling op zich geen slecht idee. Want volgens de BOR kan moeder haar aandelen belastingvrij (voor de inkomstenbelasting (box 2) en de schenkbelasting) schenken aan haar zoon. Maar zowel moeder als zoon, realiseerden zich niet dat de zoon – als enig erfgenaam – enorm veel erfbelasting zou moeten betalen in het geval moeder zou overlijden. Moeder heeft namelijk ook privé nog een behoorlijk vermogen. Als de zoon haar aandelen erft én al haar privévermogen, dan zou hij niet over voldoende liquiditeit beschikken om de erfbelasting te kunnen betalen. Dan wordt zoon feitelijk gedwongen om privézaken te verkopen om de belastingen te kunnen voldoen. Duidelijk geen optimale situatie. Maar hoe kunnen we er toch voor zorgen dat zoon zijn onderneming kan voortzetten, zonder om te komen in erfbelasting? Daarvoor moeten we eerst kijken naar de mogelijkheden en voorwaarden van de BOR.
De voorwaarden van de bedrijfsopvolgingsregeling in 2024
Te beginnen met de voorwaarden. Zoals genoemd, kent de BOR een aantal voorwaarden, zowel aan de kant van de schenker als aan de kant van de ontvanger. In 2024 zijn de voorwaarden voor de BOR als volgt.
- 3 jaar dienstverband: De ontvanger moet minimaal drie jaar bij het bedrijf in dienst zijn. Per 2025 vervalt deze eis.
- Enkel ondernemingsvermogen: De schenker kan enkel ondernemingsvermogen schenken. Beleggingsvermogen is geen ondernemingsvermogen.
- 5 jaar bezitsduur: De schenker moet de aandelen van de onderneming minimaal vijf jaar in bezit hebben voor de schenking; deze termijn is slechts één jaar bij overlijden.
- 5 jaar voortzetting bedrijf: Na de schenking moet de onderneming minstens vijf jaar voortgezet worden. Een eerdere verkoop aan een derde leidt tot het terugnemen van de BOR.
Omdenken binnen de BOR: bedrijf verkopen aan de ouder
In deze casus was vooral de tweede genoemde voorwaarde een zwaarwegende beperking. Het doel was daarom om het vermogen in de BV van de moeder zoveel mogelijk te laten kwalificeren als ondernemingsvermogen, waaronder het bedrijfspand. Samen met moeder en zoon is daarom het volgende stappenplan bedacht:
- Verkoop van aandelen: In plaats van de onderneming over te dragen van moeder op zoon, verkoopt de zoon juist zijn aandelen in zijn BV aan de BV van zijn moeder, voor een symbolisch bedrag. Daardoor hoeft hij geen inkomstenbelasting (box 2) te betalen.
- Herstructurering van het pand: Door de aankoop van de BV wordt het pand nu aangemerkt als ondernemingsvermogen van de BV van moeder, wat gunstiger is voor de BOR.
- Zoon blijft werken voor zijn voormalige BV: Zoon komt op de loonlijst van zijn voormalige BV.
- Investeringen en ondernemerskeuzes: Tenslotte is moeder van plan te investeren, om zo haar ‘beleggingsvermogen’ om te zetten in ondernemingsvermogen. Met dit kapitaal – én door de juiste ondernemerskeuzes te maken – is de verwachting dat de onderneming van zoon het tij kan keren en goed gaat renderen.
Conclusie: van moeilijke tijden naar toekomstperspectief
In dit geval hebben we vanuit een complexe situatie een nieuwe situatie gecreëerd waarbij moeder – zowel bij leven als door vererven – haar BV-vermogen nagenoeg belastingvrij kan schenken aan haar zoon. Dit scheelt haar zoon enorm in te betalen belastingen, waardoor hij zijn onderneming kan voortzetten.
Denkt u na over bedrijfsopvolging?
Dit soort complexe situaties maken het er niet makkelijker op. Ga daarom in gesprek met uw belastingadviseur. Maak een afspraak door ons te bellen op 0546 – 62 99 00 of vraag een adviesgesprek aan. Wil je vast meer weten over de bedrijfsopvolgingsregeling? Bekijk de brochures van de Belastingdienst.